Bài 64: Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống

I. Kiến thức cần nhớ

- Nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống xã hội là bàn về một sự việc, hiện tượng có ý nghĩa đối với xã hội, đáng khen, đáng chê hay có vấn đề đáng suy nghĩ.

- Yêu cầu về nội dung của bài nghị luận này là phải nêu rõ được sự việc, hiện tượng có vấn đề, phân tích mặt sai, mặt đúng, mặt lợi, mặt hại của nó; chỉ ra những nguyên nhân và bày tỏ thái độ, ý kiến nhận định của người viết.

- Về hình thức, bài viết phải có bố cục mạch lạc, có luận điểm rõ ràng, luận cứ xác thực, phép lập luận phù hợp; lời văn chính xác, sống động.

II. Soạn bài

a. Trong văn bản trên tác giác bàn về bệnh lề mề trong đời sống hàng ngày.

Biểu hiện của bệnh lề mề: sai giờ giấc, đi chậm, đi muộn, không coi trọng người khác.

Tác giả đã nêu ra vấn đề bệnh lề mề bằng cách đưa ra các trường hợp, các ví dụ về bệnh lề mề: đi họp muộn so với giấy mời, giấy hẹn. Tác giả đưa ra nguyên nhân của bệnh lề mề và tác hại của căn bệnh ấy với tập thể, cá nhân và xã hội.

b. Những nguyên nhân tạo ra bệnh lề mề:

+ Sự ích kỉ của cá nhân, thiếu trách nhiệm với công việc chung của tập thể.

+ Một số người thiếu tự trọng, tôn trọng người khác.

c. Bệnh lề mề là căn bệnh có nhiều tác hại:

+ Gây hại cho tập thể phải kéo dài thời gian họp hoặc vấn đề được đưa ra không được bàn bạc thấu đáo.

+ Gây hại cho những người biết tôn trọng giờ giấc, phải mất thời gian đợi người đến muộn.

+ Tạo ra một tập quán không tốt khi giờ họp trên giấy mời thường phải sớm hơn giờ họp trong thực tế.

d. Bố cục bài viết rõ ràng, mạch lạc: Trước hết, tác giả nêu hiện tượng, một số biểu hiện của bệnh lề mề, tiếp theo phân tích các nguyên nhân và tác hại của căn bệnh, cuối cùng tác giả đưa ra giải pháp khắc phục.

III. Luyện tập

Bài 1.

- Một số sự việc, hiện tượng tốt đáng được biểu dương của bạn, trong nhà trường, ngoài xã hội: Tôn sư trọng đạo, yêu mến và hòa đồng với bạn bè, trực nhật lớp tốt, chấp hành nội quy của nhà trường, làm bài kiểm tra được điểm cao, chấp hành luật lệ giao thông, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ,…

- Các sự việc, hiện tượng, hiện tượng cần viết thành một bài nghị luận xã hội: Tôn sư trọng đạo, hiếu thảo với ông bà cha mẹ, chấp hành luật lệ giao thông, chấp hành nội quy nhà trường,…

- Các sự việc, hiện tượng, hiện tượng không cần viết thành một bài nghị luận xã hội: Yêu mến và hòa đồng với bạn bè, trực nhật lớp tốt, làm bài kiểm tra được điểm cao,…

Bài 2.

Hiện tượng hút thuốc lá/ nghiện thuốc lá là một hiện tượng cần viết bài nghị luận xã hội.

Vì đây là một hiện tượng phổ biến không tốt trong xã hội, đáng chê trách và suy nghĩ.