LÝ THUYẾT
Bài 91: Viết bài tập làm văn số 7
Đề 1. Suy nghĩ của em về nhân vật chị Dậu qua đoạn trích Tức nước vỡ bờ (Tiểu thuyết Tắt đèn của Ngô Tất Tố).
1. Mở bài
Giới thiệu tác giả, tác phẩm và nhân vật.
2. Thân bài
- Hoàn cảnh:
+ Làng đang vào vụ thuế sưu.
+ Gia cảnh nghèo nhất nhì trong làng, thiếu thuế sưu nên chồng (anh Dậu) bị bắt bớ, đánh đập mà nhà lại đông con nên tất cả mọi việc trong nhà đều dồn lên vai chị Dậu.
- Những phẩm chất cao đẹp của chị Dậu:
+ Chị Dậu là một người vợ hết lòng yêu chồng và thương con.
+ Chị Dậu là một người nông dân có sức sống tiềm tàng, sức phản kháng mạnh mẽ.
3. Kết bài
Đánh giá chung: Chị Dậu là hình ảnh điển hình cho người phụ nữ Việt Nam với những phẩm chất truyền thống, chị cũng là hình ảnh của người nông dân hết sức mạnh mẽ, chứa đựng nhiều sức mạnh tiềm tàng hoàn toàn có thể vùng lên chiến đấu giải phóng cho bản thân và giai cấp mình.
Đề 2: Số phận và tính cách của nhân vật lão Hạc trong truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao.
1. Mở bài
Giới thiệu tác giả, tác phẩm và nhân vật.
2. Thân bài
- Hoàn cảnh:
+ Lão Hạc là người nông dân nghèo khó.
+ Lão Hạc sống cô đơn, thui thủi một mình chỉ có cậu Vàng làm bạn.
→ Lão Hạc có hoàn cảnh sống và số phận bất hạnh.
- Những phẩm chất cao quý của lão Hạc:
+ Lão là một người nông dân lương thiện, giàu lòng tự trọng.
+ Lão là một người nông dân trung thực.
+ Lão là một người cha hết lòng yêu thương và sẵn sàng hi sinh vì con.
- Cái chết của lão Hạc:
+ Nguyên nhân cái chết: Cái nghèo khổ đã đẩy người nông dân đến bức đường cùng, lão phải đối diện với việc chọn giữa miếng ăn và nhân cách. Lão đã chọn cái chết vì muốn giữ trọn mảnh vườn lại cho con trai, giữ chữ tín với cậu Vàng và lòng trung thực với mọi người xung quanh.
+ Cách chết của lão đầy đau đớn, vật vã: lão đã ăn bả chó và chết như một con chó.
+ Ý nghĩa cái chết của lão Hạc: qua cái chết của ông lão, tác giả tố cáo xã hội thực dân nửa phong kiến đã dồn con người vào bước đường cùng, đồng thời thể hiện niềm xót xa thương cảm sâu sắc với số phận của người nông dân nghèo khó sống trong xã hội cũ.
3. Kết bài
Đánh giá chung: Nhân vật lão Hạc là nhân vật điển hình cho người nông dân trong xã hội cũ có nhiều phẩm chất cao đẹp nhưng lại có số phận hết sức bi thảm. Tác phẩm thể hiện giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc.
Đề 3: Lấy nhan đề “Tình đời trong chiếc lá”, em hãy viết bài nêu suy nghĩ của mình về đoạn trích truyện ngắn Chiếc lá cuối cùng của O Hen - ri.
1. Mở bài
Giới thiệu tác giả, tác phẩm, tư tưởng của tác phẩm.
2. Thân bài
- Hoàn cảnh:
+ Cụ Bơ - men, Giôn - xi và Xiu đều là những nghệ sĩ nghèo sống ở ngoại ô thành phố nhưng sống rất gắn bó, yêu thương nhau.
+ Giôn - xi bị mắc bệnh, cô tuyệt vọng và chấp nhận sự phó mặc của số phận.
- Nhân vật cụ Bơ - men:
+ Đã bất chấp hoàn cảnh, thời tiết giá rét đã vẽ chiếc lá cuối cùng để truyền cho Giôn - xi hi vọng sống.
+ Cụ đã hi sinh bản thân đã thể hiện tình yêu thương con người vô hạn.
- Nhân vật Xiu: là một người chị, người bạn luôn yêu thương, lo lắng và chăm sóc cho Giôn - xi.
- Hình ảnh chiếc lá cuối cùng: chiếc lá cuối cùng chính là kiệt tác của cụ Bơ - men, chiếc lá đã cứu sống Giôn - xi khỏi tử thần. Đây là một tác phẩm nghệ thuật vị nhân sinh, thể hiện tình cảm yêu thương, sự hi sinh của người nghệ sĩ để dành lại sự sống, tiếp thêm sức mạnh cho người khác.
3. Kết bài
Đánh giá về thành công nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
Đề 4: Vẻ đẹp mơ mộng và ý nghĩa sâu sắc của bài thơ Mây và sóng của Ta - go.
1. Mở bài
Giới thiệu tác giả, tác phẩm và đặc sắc của tác phẩm.
2. Thân bài
- Vẻ đẹp mơ mộng:
+ Chọn điểm nhìn dưới ánh mắt trẻ thơ đã thể hiện hình ảnh trước mắt trẻ đều lung linh, huyền ảo.
+ Thế giới hình ảnh thiên nhiên: mây, sóng, mặt trời, trăng,… là những kì quan của vũ trụ.
+ Hình ảnh người mẹ chính là kì quan của con, mẹ đã bù đắp tất cả những gì mà con thiếu hụt.
- Ý nghĩa sâu xa:
+ Tác phẩm ngợi ca tình mẫu tử.
+ Những suy nghĩ, triết lí sâu xa: trong cuộc sống của chúng ta có rất nhiều điều cám dỗ, nhiều khi chúng ta mải mê mà đánh mất chính bản thân mình, mất đi những thứ gần gũi nhưng vô cùng thiêng liêng và quý giá.
3. Kết bài
Đánh giá chung về vẻ đẹp nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
Đề 5: Bài thơ Tức cảnh Pác Bó của Hồ Chí Minh.
1. Mở bài
Giới thiệu tác giả, tác phẩm và chủ đề của bài thơ.
2. Thân bài
- Cuộc sống thiếu thốn, gian khổ của Bác:
+ Thiếu thốn trong nơi ở, trong nếp sinh hoạt hằng ngày.
+ Thiếu thốn trong việc ăn uống.
+ Thiếu thốn trong quá trinhg làm việc.
- Vẻ đẹp của Bác Hồ:
+ Tâm hồn của người chiến sĩ cách mạng lạc quan, làm chủ mọi hoàn cảnh, phong thái ung dung tự tại.
+ Tâm hồn thi sĩ hòa mình vào thiên nhiên, luôn lo nghĩ cho dân cho nước.
3. Kết bài
Đánh giá thành công về nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
Đề 6: Trình bày suy nghĩ về khổ thơ kết thúc bài Ánh trăng của Nguyễn Duy.
1. Mở bài
Giới thiệu tác giả, tác phẩm và khổ thơ.
2. Thân bài
- Tái hiện mạch cảm xúc của nhân vật trữ tình.
- Phân tích khổ thơ:
+ Thế đối lập giữa trăng và người: trăng tròn đầy, bao dung, nghiêm khắc; con người khuyết thiếu và vô tình.
+ Thái độ giật mình chợt nhận ra sự vô tình bạc bẽo của mình đối với với vầng trăng, thiên nhiên, nhân dân bao dung, tình nghĩa.
+ Đạo lý sống Uống nước nhớ nguồn.
3. Kết bài
Đánh giá thành công về nội dung và nghệ thuật của khổ thơ.
Đề 7: Hình ảnh bếp lửa trong bài thơ Bếp lửa của Bằng Việt.
1. Mở bài
Giới thiệu tác giả, tác phẩm và hình ảnh bếp lửa.
2. Thân bài
- Hình ảnh bếp lửa xuất hiện từ đầu đến cuối bài thơ:
+ Bếp lửa soi tỏ tình bà cháu.
+ Bếp lửa còn soi sáng những thay đổi trong lịch sử của quê hương.
+ Bếp lửa tỏa rạng những phẩm chất, tình cảm cao đẹp của con người Việt Nam trong hoàn cảnh đất nước khó khăn.
+ Bếp lửa nhắc nhớ con người về đạo lí sống nghĩa tình.
3. Kết bài
Đánh giá về thành công xây dựng hình ảnh biểu tượng, làm bệ đỡ cho cả bài thơ vận động.